RUSYA’NIN ENERJİ AÇILIMI II
Ali BULUNMAZ

Ekim 2007’de, Orta Asya petrol ve doğalgazının Avrupa’ya taşınmasında, Rusya’ya bağımlılığın kırılması adına Kuzey Akım projesi konusunda bir anlaşma imzalanmıştı.

Anlaşmanın tarafları olan Polonya, Litvanya, Gürcistan, Azerbaycan ve Ukrayna, Odessa ve Gdansk arasındaki petrol hattı projesini hayata geçirmek için bir araya gelmişti. Hatta Litvanya Devlet Başkanı Valdan Adamkus, bu projeyi “bölge ülkelerini birleştiren tarihi bir olay” biçiminde nitelemişti.

Polonya Cumhurbaşkanı Leh Kaçinski “bu proje yalnızca ticari değil, aynı zamanda siyasi anlamda da büyük önem taşıyor, ekonomik anlaşma siyasette de yansımasını bulacaktır” demişti.

Polonya, Rusya’nın petrol ve doğalgazı siyasi bir silah olarak kullanmasından rahatsızlık duyduğu için, yeni ve alternatif boru hatları kurulması adına çalışma yürütenlerin başını çekiyor. Buna ek olarak Polonya, AB bünyesinde NATO benzeri bir enerji işbirliği örgütü kurulması fikrini de ortaya attı. Ancak AB, Rusya’nın tepkisini göz önüne aldığından bu teklifi baştan reddetti.

Rusya, Güney Akım ve Sırbistan
Aslında Rusya’nın tepkisinden öte, hayat vermek için anlaşmalar imzaladığı Güney Akım projesi, Kuzey Akım ve Nabucco projelerine önemli bir darbe indirecek nitelikte. Geçtiğimiz haftalarda (18 Ocak) Bulgaristan ile imzalanan anlaşmaya, Sırbistan’la yapılan Güney Akım’ın bir başka ayağı olan yeni bir anlaşma eklendi.

Güney Akım’ın bu yeni ayağı, Rusya ve Sırbistan’ın Avrupa doğalgaz pazarındaki ağırlığını daha da arttıracak. Bir kolu Bulgaristan’dan diğer kolu da Sırbistan’dan geçecek Güney Akım projesinin, Sırbistan kolu üzerinde büyük bir biriktirme merkezi de inşa edilecek. Bulgaristan’da olduğu gibi Gazprom, Sırbistan’ın Devlet Petrol şirketinin çoğunluk hissesini satın alacak.

Sırbistan’daki muhalif kesim, Rusya’ya bağımlılığı daha da kalıcı kılacağını iddia ettikleri anlaşmaya sıcak bakmıyor. Buna karşın Rusya, önce Bulgaristan ardından da Sırbistan ile izladığı Güney Akım projesine yönelik anlaşmalarla, Balkanlar’dan başlayarak, Avrupa doğalgaz ve petrol piyasasındaki ağırlığını iyiden iyiye arttırmayı hedefliyor. Aynı zamanda Balkanlar’daki siyasi gücünü, enerji anlaşmalarıyla pekiştiriyor.