RUSYA’NIN ENERJİ AÇILIMI
ALİ BULUNMAZ

Bugün enerji (özellikle petrol ve doğalgaz) kaynaklarına sahip olmak ve bunları pazarlayacak anlaşmalara imza atmak, yalnızca ekonomik getirilerle açıklanamıyor. Enerji kaynak ve yollarında hâkimiyet kurmak, aynı zamanda siyasi güç elde etmek demek.

İşte bu anlamda, yükselişe geçen gücün adı Rusya. Putin, ülkesi adına son aylarda imzaladığı önemli anlaşmalarla, Rusya’nın ağırlıklı bir yere gelmesi ve önemini daha da arttırması yolunda bir hayli mesafe aldı.

Orta Asya ve Rusya
Bunların en dikkat çekenlerinden biri, Aralık ayında Türkmenistan ve Kazakistan’la imzalanan anlaşma.

Anlaşmaya göre, Hazar Denizi kıyısından 510 km’lik bir boru hattı ile Orta Asya doğalgazı taşınacak. Sözü geçen hat, Hazar Denizi’nin doğu kıyısında inşa edilecek ve Rusya ile Kazakistan sınırındaki boru hattına eklenecek.

2010 yılında tamamlanması öngörülen proje, Türkmenistan’dan taşınan ve yılda 50 milyar metreküpe ulaşan doğalgaz miktarını, 70 milyar metreküp seviyesine çıkaracak. Bununla birlikte Rusya, kendi denetimi dışında bölgeden doğalgaz aktarılmasına izin vermemiş olacak.

Güney Akım ve Nabucco’ya Darbe
Rusya Devlet Başkanı Putin, Bulgaristan’la ön protokolü geçtiğimiz aylarda imzalanan Güney Akım projesini resmileştirdi.

Bulgaristan’ın 18 Ocak’ta onayladığı proje, Rus doğalgazının Karadeniz altından Bulgaristan aracılığıyla Balkanlar’a, oradan da Avrupa’nın diğer bölgelerine aktarılmasını sağlayacak.

Bu, bir bakıma Orta Asya doğalgazını, Türkiye ve Balkanlar üzerinden Avrupa’ya gönderme projesi olan Nabucco’ya da önemli bir darbe vuracak. Çünkü Nabucco, doğalgazın Avrupa’ya taşınmasında Rusya’ya bağımlılığı kırma amacı güdüyor.

Rusya ile imzaladığı Güney Akım anlaşmasıyla Bulgaristan, kendi topraklarından geçecek boru hattının yüzde 50 hissesini Rus doğalgaz şirketi Gazprom’a devretti. Söz konusu hat Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan üzerinden geçerek Orta Avrupa’ya ulaşacak. Bununla taşınacak doğalgaz miktarı ise 30 milyar metreküpü bulacak.

Rusya, hem Hazar Denizi çevresi için Türkmenistan ve Kazakistan ile hem de Güney Akım adı altında Bulgaristan’la imzaladığı anlaşmalarla elini güçlendirdi.

Özellikle Bulgaristan’la imzalanan anlaşmanın ayrı bir önemi var: O da, Rusların Güney Akım projesiyle yeniden Balkanlar’a açılması ve Slavlara kol kanat germe arayışına, yeni bir halka eklemesi.

Böylece, imzalanan anlaşmaların ve enerji kaynakları ile bunun pazarlanışının, yalnızca ekonomik kazanç değil, siyasi nüfuz elde etme amacı da belirginleşmiş oluyor. Dolayısıyla Rusya, enerji politikası ve bu doğrultuda oluşturduğu taze ittifaklarla, siyasi gücünü ve etki alanını genişletmeyi sürdürüyor.