CHENEY’NİN ÇUVALI…
ALİ BULUNMAZ

Robert Fisk, 19 Mart günü The Independent’daki yazısında, Irak işgaliyle ilgili şunları söylüyordu: “Demokrasi için mi, petrol için mi oradayız? İsrail için mi? Kitle imha silahları için mi, yoksa İslam korkusu için mi? (…) Varlığımız, gücümüz ve terörümüz bizi uçuruma itiyor. Artık Müslüman dünyasını yalnız bırakmadan, Ortadoğu’daki felaketi önleyemeyeceğimizi anlamamız gerekiyor.”

Bush, ABD başkanlık koltuğuna oturduğunda genel kanı, eğer hata yaparsa etrafında onu dizginleyecek isimlerin bulunduğu idi. Hatta bu isimlerin başında da Dick Cheney gösteriliyordu. Ancak 11 Eylül’ün ardından, Afganistan ve Irak işgallerinin mimarlığını Cheney’nin yaptığı anlaşıldı. Karanlık ilişki ve işgallerin ardından hep Cheney çıktı. Afganistan ve Irak işgalinin 5’inci yılında Cheney, Ortadoğu gezisinde “sürpriz” ziyaretler gerçekleştiriyor.

Gülümsemeyen adam
Gölge başkan; ABD Başkan Yardımcısı Cheney, Ortadoğu gezisine Irak’la başladı. Buradaki ana durak ise Bölgesel Kürt Yönetimi’ydi. “Iraklı Kürtlerle özel dostluk geliştirdiklerini” söyleyen Cheney, “federal, çoğulcu, demokratik Irak”tan bahsetti.

Türkiye’de kendisini yakından tanıyan gazetecilerin aktardığına göre, neredeyse hiç gülümsemeyen Barzani de, Cheney’ye büyük bir mutlulukla “Irak Anayasası’na bağlı oldukları ve sorunların çözümü için pozitif rol oynayacaklarının” güvencesini verdi.

ABD ile Bölgesel Kürt Yönetimi arasındaki yakınlığın ve burada resmen kurulması beklenen kukla devletin, Cheney tarafından “federasyon” sözcüğü ile muştulanması da ayrıca öneme sahip. Çalakalem yorumlarda “ABD Kürtleri gözden çıkardı” şeklindeki belirlemeler ise, Cheney’nin Irak’ın kuzeyinde kullandığı ifadelerle uyuşmuyor.

Afganistan
Cheney’nin ikinci durağı ise Afganistan’dı. Bir süredir burada kontrolü elden kaçırdığını hisseden ABD, NATO eliyle ülkeye ek asker getirilmesi talebini bir kez daha dillendirdi.

Özellikle Taliban denetimine geçmeye başlayan Helmand vilayetine ek askeri birlik gönderilmesi için Cheney, Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai ile görüş birliğine vardı. Washington ve NATO’nun isteği, burada Taliban’la savaşacak muharip birlikler konuşlandırmak.

Ancak NATO üyeleri bu isteğe sıcak bakmıyor. Bu bölgede dikkate değer kayıp veren İngilizler, yoğun kamuoyu baskısıyla baş etmeye çalışıyor. İşte bu noktada Cheney’nin Ankara ziyareti büyük önem kazanıyor.

Ve Türkiye…
Cheney’nin Ankara ziyaretinin iki boyutu var. Birincisi Afganistan’ın Helmand vilayeti için düşünülen muharip gücün Türkiye’den sağlanması. Bu bağlamda 7 bin 500 asker için AKP ile “pazarlığa” girişecek olan Cheney, Kuzey Irak’a harekat izni verilişinin ve "istihbarat paylaşımının" karşılığını bu şekilde almak niyetinde.

Ancak Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt, PKK ile mücadele söz konusu olduğundan, Afganistan’a ek asker gönderilmesine karşı çıkıyor. Dışişleri Bakanı Ali Babacan ise Cheney’nin ziyareti öncesi Ankara’ya gelen Afganistan Dışişleri Bakanı Dafdar Spanta ile yapılan görüşmeden sonra “Afganistan’a her türlü desteği verme eğiliminin ağır bastığını” dile getirdi.

Bir anlamda AKP hükümeti köşeye sıkışmış durumda. Kuzey Irak’a düzenlenen kara harekatı için ABD’nin iznini alan AKP, şimdi “stratejik ortağın” bunun karşılığındaki isteğini TSK’nin ve kamuoyunun muhalefetine rağmen, bir şekilde yerine getirme çabasında olacağının işaretlerini verdi.

Cheney’nin ziyaretinin ikinci boyutu, İran’a karşı kurulacak füze kalkanı tasarısı. ABD’nin daha önce Çek Cumhuriyeti ve Polonya’ya kurmak için, bu ülkelerin hükümetleriyle anlaştığı sistemin bir ayağı da Türkiye’de olacak.

Buna göre İran, söz konusu sistemle çevrelenirken; İran’ın iç kesimlerindeki nükleer tesislerin vurulması amacıyla da bu sistem kullanılacak. ABD’nin hedefi, Türkiye ile birlikte Irak ve Körfez ülkelerine toplam 10 adet füze kalkan sistemi kurmak.

ABD, Afganistan’da kontrolü sağlamaya çalışırken, öte yandan BOP’un bir diğer ayağını, İran planını gün geçtikçe ısıtıyor. Cheney, çuvalında bunlara yönelik isteklerle çıktığı Ortadoğu gezisi kapsamında Ankara’da olacak.

Türkiye Cheney’nin en önemli durağı. Çuvaldan yine kötü kokular geliyor…